Năm 1967, John Lennon sáng tác bài hát “Tất cả những gì bạn cần là tình yêu”. Ông là người đã bạo hành hai người vợ, bỏ rơi một người con, lăng mạ người quản lý vì đồng tính và gốc gác Do Thái của ông ta
Năm 1967, John Lennon sáng tác bài hát “Tất cả những gì bạn cần là tình yêu”. Ông là người đã bạo hành hai người vợ, bỏ rơi một người con, lăng mạ người quản lý vì đồng tính và gốc gác Do Thái của ông ta.
35 năm sau, Trent Reznor từ ban nhạc Nine Inch Nails đã viết bài hát “Tình yêu không là tất cả”. Reznor, mặc dù nổi tiếng với những màn trình diễn gây sốc, những video lố bịch và quấy rối của mình, đã cai nghiện thành công, cưới một người vợ, có hai đứa con, từng hủy toàn bộ album và tour diễn của mình để ở cạnh vợ con và làm một người chồng, người cha tốt. Một trong hai người đàn ông trên có góc nhìn rõ ràng và thực tế về tình yêu. Người còn lại thì không.
Một người lý tưởng hóa tình yêu như liều thuốc tiên, là giải pháp cho mọi vấn đề. Người còn lại thì không. Một trong hai người là thằng khốn chỉ biết yêu bản thân. Người còn lại thì không.
Trong thời đại này, nhiều người trong chúng ta có xu hướng lý tưởng hóa tình yêu. Chúng ta nhìn nhận nó như phương thuốc tiên có thể chữa trị mọi vấn đề trong cuộc sống. Phim ảnh, tiểu thuyết và lịch sử đều tôn thờ tình yêu như mục tiêu tối thượng của cuộc sống, là câu trả lời cho mọi nối đau và vấn đề. Chính vì lý tưởng hóa tình yêu, chúng ta đã đánh giá quá cao nó. Kết quả là hôn nhân của ta lãnh đủ mọi hậu quả.
Khi ta tin rằng “Tất cả những gì bạn cần là tình yêu” thì giống như Lennon, chúng ta đã lãng quên những phẩm chất khác: lòng tự trọng, tính khiêm nhường hay sự gắn kết với người mà ta yêu. Nếu tình yêu có thể giải quyết mọi thứ, việc gì một người phải cố gắng rèn luyện những đức tính khác? Thế nhưng nếu nghĩ như Reznor và tin rằng “tình yêu không là tất cả”, ta hiểu rằng một mối quan hệ bền vững cần nhiều thứ hơn là những rung động và đam mê nhất thời. Chúng ta hiểu rằng có nhiều thứ trong cuộc sống quan trọng hơn là tình yêu. Chuyện tình của bạn êm đẹp và bền vững là nhờ những giá trị sâu sắc và quan trọng hơn này.
Ba sự thật tàn nhẫn về tình yêu
Vấn đề khi lý tưởng hóa tình yêu là nó làm chúng ta có kỳ vọng không thực tế về những gì tình yêu có thể mang đến. Những kì vọng này dần phá hủy mối quan hệ ta mà vốn nâng niu. Tôi sẽ làm rõ hơn điều này:
1. Tình yêu không đồng nghĩa với việc hoàn toàn chấp nhận.
Chỉ tình yêu thì không thể biến người ấy thành người đồng hành tuyệt vời cho bạn suốt về sau. Yêu là về mặt tình cảm, trong khi tương hợp là về logic. Đừng nhầm lẫn 2 khái niệm này. Bạn vẫn yêu ai đó không đối xử tốt với bạn, người luôn khiến bạn cảm thấy bản thân thật tồi tệ. Họ không tôn trọng bạn như cách bạn tôn trọng họ, hoặc họ có một cuộc sống quá phức tạp đến nỗi khiến bạn khổ sở theo.
Bạn vẫn yêu một người có những lý tưởng và mục tiêu cuộc sống hoàn toàn trái ngược với bạn, người có những niềm tin, tín ngưỡng hay cách nhìn nhận sự vật khác hẳn với bạn. Bạn vẫn yêu một người chỉ đem lại những điều tệ hại cho bạn. Điều này nghe có vẻ bất hợp lý, nhưng nó vẫn diễn ra.
Khi tôi xem xét lại những chuyện tình không đẹp mình biết, tôi nhận thấy rằng đa phần mọi người bắt đầu yêu với những cảm xúc đơn giản – họ thấy rung động và cứ thế mà yêu. Họ quên rằng anh chàng họ yêu là một con chiên cuồng tín hay cô nàng họ phải lòng cực kỳ phân biệt giới tính. Họ nghĩ rằng mọi việc sẽ ổn.
Và rồi sáu tháng sau, khi anh chàng nói trên cầu nguyện 12 lần mỗi ngày để xin Chúa tha thứ, hay cô nàng kia quẳng mọi đồ đạc của anh ấy ra ngoài đường, họ nhìn nhau và tự hỏi “Ôi trời, mọi chuyện đã đi chệch hướng tự lúc nào?”
Sự thật là nó đã sai đường ngay từ khi bắt đầu rồi.
Khi hẹn hò, bạn phải dùng không chỉ trái tim mà cả đầu óc nữa. Đúng là bạn muốn tìm một người khiến tim bạn rung động và nhìn thấy sự dễ thương trong những thói quen xấu của bạn. Nhưng bạn cũng nên đánh giá những phẩm chất khác của người ấy, cách họ đối xử với bản thân và những người gần gũi với họ, ước mơ hoài bão cũng như cách nhìn vạn vật của họ. Bởi vì nếu bạn yêu một ai đó không tương hợp với bạn, thì như nhân viên hướng dẫn trượt tuyết ở công viên South Park từng nói, bạn sẽ có một khoảng thời gian tồi tệ.
2. Tình yêu không thể giải quyết những cuộc cãi vã.
Chuyện tình đầu của tôi rất cuồng nhiệt, nhưng chúng tôi sống ở hai thành phố khác nhau và không đủ tiền để gặp nhau thường xuyên, cả hai gia đình hai bên đều ghét nhau, và chúng tôi cũng cãi nhau liên tục hàng tuần liền.
Mỗi khi cãi nhau, chúng tôi làm hòa ngay ngày hôm sau, nhắc nhở nhau tình yêu chúng tôi sâu đậm như thế nào và tất cả những thứ vừa qua không quan trọng. Chúng tôi rất rất yêu nhau nên cả hai sẽ tìm ra cách để giải quyết và mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi. Tình yêu khiến chúng tôi cảm thấy rằng mình có thể vượt qua mọi thứ, nhưng thực tế: không có điều gì thay đổi cả. Bạn biết đấy, không một vấn đề nào của chúng tôi được giải quyết. Những trận cãi vã cứ thế lặp lại. Và tranh luận càng lúc càng tồi tệ hơn. Thậm chí việc không chịu nhìn mặt nhau luôn tiếp diễn, chúng tôi không thể trò chuyện với nhau một cách hiệu quả được. Chúng tôi gọi điện cho nhau hàng giờ mà không nói được chuyện gì ra hồn. Bây giờ nhìn lại tôi mới thấy rằng lúc đó không có bất cứ hi vọng gì có thể cứu vãn mối quan hệ. Vậy mà chúng tôi đã kéo dài tới tận 3 năm!
Nhờ tình yêu cả đó!
Không ngạc nhiên lắm khi mối quan hệ ấy rạn nứt và tan nát như một chiếc Hindenburg đang bốc lửa. Và một bài học tôi rút ra được từ việc này là: tình yêu có vẻ khiến bạn cảm thấy chuyện tình mình đẹp hơn, nhưng thực sự nó không giải quyết được gì cả. Những cung bậc của cảm xúc tựa như men rượu: mỗi cảm giác hạnh phúc đều khiền bạn lâng lâng và hưng phấn, nhưng trừ khi mối quan hệ của bạn có một nền tảng vững chắc, không thì những con sóng cảm xúc sẽ lớn dần thành song thần và cuốn trôi tất cả.
3. Tình yêu không phải lúc nào cũng đáng để bạn hi sinh bản thân mình.
Mọi người thường nghĩ một trong những phẩm chất khi yêu ai đó là việc bạn phải lo lắng cho họ hơn cả bản thân mình. Nhưng có một câu hỏi thường không được đặt ra đó là bạn đang hi sinh vì cái gì và nó có xứng đáng không ?
Khi yêu nhau, sẽ khá là bình thường nếu cả hai thỉnh thoảng hi sinh mong muốn, nhu cầu hay thời gian của bản thân cho nửa còn lại của mình. Tôi thấy rằng đây là một việc bình thường, lành mạnh và khiến cho chuyện tình của bạn đẹp thêm.
Thế nhưng khi nói đến việc hi sinh lòng tự tôn, cái tôi, hoài bão, mục đích sống hay thậm chí là thể xác chỉ để ở cạnh một người, đây rõ rang là thứ tình yêu thật đáng quan ngại. Một mối quan hệ đáng lẽ ra phải giúp trám những phần khuyết của bạn, chứ không phải là bào mòn những phần hiện tại bạn có. Nếu bạn thấy bản thân mình đang ở trong tình trạng chịu đựng sự không tôn trọng và bị lợi dụng, vấn đề thực chất là ở bạn: cho phép tình yêu ăn mòn bản thân và bỏ rơi chính mình, để rồi một ngày ta chỉ còn là chiếc vỏ rỗng sau khi bị bóc lột hết những gì bên trong.
Nếu đó là bạn thì…
Một trong những lời khuyên về tình yêu thường thấy trong sách vở đó là “Hãy xem người yêu như bạn thân.” Đa phần mọi người nhìn nhận lời khuyên này theo hướng tích cực: Tôi nên dành thời gian cho người yêu, nên trò chuyện một cách thoải mái, nên vui đùa với người yêu của mình như với bạn thân của tôi. Thế nhưng mọi người cũng nên nhìn nhận nó ở một góc nhìn thực tế hơn: Nếu bạn mình có những tật xấu như người yêu, mình có chịu nổi không? Thú vị là, nếu chúng ta tự hỏi chính mình câu hỏi này khi chúng ta đang có một mối quan hệ không bền vững, câu trả lời sẽ là :”Không”.
Tôi quen một người phụ nữ trẻ vừa mới kết hôn. Cô ấy yêu say đắm chồng của mình mặc dù anh ấy thất nghiệp trong gần một năm nay, không hứng thú gì khi nghe đến chuyện đám cưới và thường hay bỏ rơi cô ấy để đi lướt ván với bạn bè. Gia đình và bạn bè cô luôn nghi ngại liệu anh ấy có xứng không, nhưng cô vẫn vui vẻ lấy anh ta. Thế nhưng một khi những cảm xúc thăng hoa của đám cưới qua đi, cô bắt đầu phải đối diện với thực tế. Một năm sau đám cưới, anh ấy vẫn chẳng màng đến chuyện kiếm việc, nằm dài ở nhà trong khi cô ấy phải đi làm và còn nổi giận mỗi khi cô không nấu bữa tối. Nếu cô ấy phàn nàn thì anh ta lại bảo rằng cô thật “ngỗ ngược” và “tiểu thư”. Và anh ta vẫn bỏ rơi cô để đi lướt ván với bạn của mình.
Cô ấy rơi vào tình cảnh này chỉ bởi vì cô ấy đã bỏ qua ba sự thật tôi đề cập ở trên. Cô ấy lý tưởng hóa tình yêu. Mặc dù đã bị dội một gáo nước lạnh bởi những thói quen xấu của anh khi hai người hẹn hò, cô vẫn tin rằng tình yêu có thể sữa chữa những bất đồng ấy. Không hề. Khi bạn bè và gia đình cô bày tỏ mối lo ngại về đám cưới, cô ấy tin rằng tình yêu cuối cùng sẽ giải quyết được mọi vấn đề. Không hề. Và bây giờ khi mọi thứ trở nên vô cùng tồi tệ, cô ấy tìm kiếm lời khuyên nơi bạn bè mình rằng cô phải hi sinh đến mức nào nữa thì anh ta mới chịu hiểu.
Và sự thật là, anh ta sẽ không bao giờ hiểu.
Vì sao có những hành vi ta không bao giờ chấp nhận nơi bạn mình, nhưng lại chấp nhận nó ở người yêu? Hãy thử tưởng tượng cô bạn thân dọn vào ở chung, không chịu kiếm việc làm, không phụ tiền thuê nhà, yêu cầu bạn nấu ăn cho, và tức giận la mắng bạn mỗi khi bạn than phiền. Tình bạn đó chắc hẳn sẽ kết thúc còn nhanh hơn sự nghiệp diễn viên của Paris Hilton.
Hay trong một tình huống khác: một người bạn gái ghen tuông tới nỗi cô yêu cầu bạn trai phải cho mình biết mọi mật khẩu tài khoản và nằng nặc đòi phải cho cô đi theo chuyến công tác để chắc chắn rằng anh ấy không bị quyến rũ bởi một người phụ nữ khác. Cuộc sống của anh ta đúng nghĩa được giám sát 24/7 và bạn có thể thấy được sự khốn khổ của anh ấy. Gía trị cá nhân của anh ấy gần như là con số không. Cô ấy không tin tưởng anh ấy trong bất cứ việc gì. Thế nên anh cũng mất niềm tin mỗi khi muốn làm gì đó.
Thế nhưng anh ấy vẫn ở với cô ấy? Vì sao? Vì anh ta đang yêu!
Hãy nhớ lấy điều này: Để có thể tận hưởng trọn vẹn tình yêu, bạn phải có một thứ gì đó quan trọng hơn tình yêu trong cuộc sống của bạn.
Bạn có thể yêu rất nhiều dạng người trong suốt cả cuộc đời của mình. Bạn có thể yêu một ai đó đối xử tốt hoặc tệ với bạn. Bạn có thể yêu trong tỉnh táo, có thể không. Bạn có thể yêu khi đang trẻ hay về già. Tình yêu không độc nhất, không đặc biệt và cũng không hề khó kiếm. Nhưng lòng tự trọng của bạn thì có. Kể cả nhân phẩm của bạn nữa. Bạn có thể sẽ trải qua nhiều mối tình trong cuộc đời, nhưng một khi bạn đánh mất lòng tự trọng, sự tự tin, những thứ đó rất khó để bạn tìm lại một lần nữa.
Tình yêu là một trải nghiệm tuyệt vời. Nó thậm chí là một trong những trải nghiệm tuyệt nhất cuộc sống mang lại cho bạn. Và đó là thứ mà mọi người nên cảm nhận và tận hưởng.
Nhưng cũng giống như bất kì trải nghiêm nào, nó có thể tốt hoặc xấu. Và cũng như bất kì trải nghiệm nào, nó không thể định hình tính cách cũng như mục đích sống của ta. Ta không nên để nó tác động đến mình. Chúng ta không thể hi sinh danh dự cũng như giá trị bản thân cho nó. Bởi vì khoảnh khắc ta làm như thế, ta đã đánh mất tình yêu và cũng đánh mất chính mình. Bởi vì bạn cần nhiều thứ hơn là tình yêu trong cuộc sống. Tình yêu rất tuyệt vời. Tình yêu rất cần thiết. Tình yêu là vô cùng đẹp đẽ. Nhưng tình yêu không là tất cả.
