Để bắt đầu, tôi xin kể về 1 câu chuyện có thực xảy ra với tôi.
Đó là một buổi tối cuối năm 2012, tôi ngồi suy ngẫm về năm qua và nhận thấy có nhiều thứ cần được thay đổi. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu tại đại học Scranton, chọn thời điểm đầu năm để bắt đầu có tỉ lệ thành công rất thấp – chỉ 8%. Chính vì vậy, tôi phải bắt đầu trước ngày 1 tháng 1 năm sau. Và tôi đã chọn ngày 28 tháng 12 để bắt đầu kế hoạch lấy lại vóc dáng chuẩn. Mục tiêu tôi đặt ra là 30 phút tập thể dục mỗi ngày.
Tôi thất bại toàn tập.
Tôi cảm thấy chả có tí động lực nào và luôn mệt mỏi. Còn thêm cái cảm giác dằn vặt do không hoàn thành mục tiêu khiến tôi thấy mình vô dụng nữa chứ. Khi cùng đường, đầu tôi chợt lóe một tia hy vọng. Tôi nhớ về một kỹ thuật từ một quyển sách tôi đã đọc từ lâu rồi. Và không thể ngờ được, chính nó đã làm tôi có một bước thay đổi thần kì trong năm 2013.
Kỹ thuật này được viết trong quyển sách Thinkertoys. Nó nói rằng bạn hãy thử làm ngược lại với mục tiêu ban đầu. Vì thế, tôi nhìn lại mục tiêu 30 phút tập thể dục mỗi ngày và cả một kế hoạch đồ sộ tôi vạch ra để lấy lại phom. Rồi tôi bắt đầu nghĩ về điều ngược lại.
Vài người sẽ nghĩ :”Thế chẳng hóa ra là ăn thức ăn nhanh và lại tiếp tục nằm suốt ngày à?”. Nhưng thực ra, điều tôi nghĩ đến lúc đó là sự trái ngược trong mức độ tập luyện:
“Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi chống đẩy 1 cái mỗi ngày, thay vì gánh cả cái chế độ tập luyện điên khùng đó lên vai nhỉ?”
Và thế là tôi bắt tay vào thực hiện ý tưởng này. 1 cái chống đẩy mỗi ngày dễ như ăn bắp ấy nên trước khi bắt đầu tôi lại thầm nghĩ “Hay là tập đàng hoàng 30 phút đi”. Nhưng ngay lập tức, tôi nhớ mình đã thất bại với mục-tiêu-30-phút này rồi nên thôi, 1 cái là đủ. Có điều, chống đẩy 1 cái xong thì tiện thể tôi lại làm thêm chục cái nữa. Sau đó, máu huyết lưu thông, tôi thấy người mình nóng lên và quyết định đi hít xà đơn 1 cái, chỉ 1 thôi nhé. Và bạn đoán được gì không? Tôi cũng làm cả chục cái luôn. Ngày đầu tiên thực hiện 1-cái-chống-đẩy đó, tôi tập được 30 phút.
Thực sự tôi cũng chả để ý cho đến khi xong buổi tập. Nhìn đồng hồ mà tôi như muốn bùng nổ. “Mày vừa biến 1-cái thành 30 – phút – full – body đó thằng kia”.
Ý tưởng về thử thách 1 cái chống đẩy ra đời
Rút kinh nghiệm từ trường hợp của mình, tôi đề ra thử thách 1-cái-chống-đẩy cho các độc giả trên blog của tôi. Khi ai tham gia, họ cam kết rằng họ sẽ chống đẩy 1 cái mỗi ngày, suốt 365 ngày trong năm. Kết quả là mọi người cũng đều thành công như tôi. Về bản thân mình, trong 3 tháng cuối năm 2013, tôi đều đặn đến phòng thể hình 3 đến 6 lần mỗi tuần và cơ thể tôi giờ phải nói là rất đẹp.
Tôi đã biết bí quyết, nhưng nguyên nhân sâu xa vẫn chưa thật sự rõ ràng. Và khi đọc về tâm lý học và thần kinh học – vốn là 2 môn tôi rất thích – tôi biết được rằng sức mạnh ý chí cũng có giới hạn, điều này đã giải thích tất cả. Tôi thất bại với mục-tiêu-30-phút vì sức mạnh ý chí của tôi đơn giản là không đủ. Nhưng khi tôi bắt đầu với chỉ 1-cái-chống-đẩy, tôi đã hoàn thạnh được mục tiêu 30 phút kia. Tất cả là vì ý chí cũng cần được khởi động y như cơ thể bạn vậy. Do đó hãy bắt đầu với những thứ cần ít sức mạnh ý chí, cơ thể bạn sẽ tuân theo răm rắp!
Điều hiển nhiên là bí quyết này không phải chỉ áp dụng với tập luyện, mà là tất cả mọi lĩnh vực trong cuộc sống bạn muốn thay đổi. Để tăng sự hiệu quả của bí quyết này, tôi đã phát triển nó lên 1 tầm vóc mới: thói quen.
Liệu có điều gì quan trọng hơn các thói quen của bạn?
Câu trả lời là hoàn toàn không. Theo một nghiên cứu tại đại học Duke, hành vi thường ngày của bạn có đến 45% dựa trên các thói quen. Hơn nữa, do tính lặp đi lặp lại của thói quen, nó đã trở thành nền tảng của bạn. Một ngôi nhà đẹp chắc chắn phải được bắt đầu xây từ móng rồi.
Lí do mọi người luôn thất bại trong việc thay đổi cách sống hay cách làm việc đơn giản vì họ thất bại trong việc xây dựng thói quen mới. Phần lớn các trường hợp này do họ đã tham vọng quá nhiều. Nói đơn giản, nếu thói quen bạn muốn có cần nhiều hơn số sức mạnh ý chí bạn vốn có, bạn sẽ không làm được. Trong khi thói quen cần ít sức mạnh ý chí sẽ thành công dễ dàng.
Nói thì nói thế thôi, tính toán mấy thứ trừu tượng này cũng khó nhằn đấy chứ. Vậy nên để dễ dàng bạn nên bắt đầu từ những thói quen thật nhỏ, vốn tốn rất ít sức mạnh ý chí của bạn.
Những thói quen thật nhỏ sẽ ảnh hưởng cuộc sống bạn thế nào?
Thói quen thật nhỏ, y như tên gọi, chúng bé tí tẹo và dễ ẹc để thực hiện. Đầu tiên, hãy nghĩ về các thói quen hoặc sự thay đổi mà bạn mong muốn. Ở bước này, hãy đặt mục tiêu cao nhất bạn muốn đạt được, ví dụ: viết 1000 từ mỗi ngày, đọc hết 2 quyển sách mỗi tuần.
Bước kế tiếp hiển nhiên là chẻ nhỏ nó hết mức có thể. Khi nào bạn cảm thấy nó đủ ngớ ngẩn để mọi người bật cười khi nghe đến, lúc đó bạn hẵng dừng. Trong trường hợp của tôi, đó là:
Viết 50 từ mỗi ngày (báo, tin tức, …)
Viết 50 từ mỗi ngày (cho quyển sách về thói quen tôi đang viết)
Đọc 2 trang sách mỗi ngày.
Quá dễ đúng không nào? Tôi có thể làm 3 việc trên trong vọn vẹn 10 phút. Dần dần, mỗi ngày tôi đều hoàn thành 3 chỉ tiêu trên, và tôi bắt đầu nâng mức độ công việc lên.
Kết quả không ngoài dự đoán. Mỗi ngày tôi viết được một đến hai ngàn từ và đọc hết 10-30 trang sách, trong 12-ngày-liên-tục và tôi biết chắc sau ngày mai sẽ là 13-ngày-liên-tục. Cần nói thêm là, trước khi bắt đầu tôi gần như không đọc sách bao giờ, viết thì cũng rất ít.
Kết quả trên có được vì tôi đã tài tình đánh lừa chính bộ não mình:
“Tưởng gì, 50 từ thì ai chả viết được !”.
Tôi gợi ý bạn 10 thói quen thật nhỏ sau mà bạn có thể tham khảo:
1. Nói lời khen một người khác
2. Nghĩ về hai điều tích cực
3. Thiền trong một phút
4. Kể tên ba thứ mà bạn biết ơn
5. Chống đẩy một cái
6. Viết 50 từ
7. Đọc hai trang sách
8. Nhảy dây mười cái
9. Đi bộ 100 bước
10. Uống một cốc nước
Giờ hãy trả lời tôi nào, bạn sẽ bắt đầu từ thói quen thật nhỏ nào đây? Nhớ là nó phải thật ngớ ngẩn nhé!
