Bằng lý do này hay lý do khác, vẫn sẽ có người tìm ra một lý do để hướng sự hoài nghi, tiêu cực và sợ hãi của họ vào bạn cũng như cuộc sống của bạn, và bạn sẽ phải đối mặt với nó.
Không quan trọng bạn quyết định sống cuộc sống của mình như thế nào, cho dù bạn quyết định thành lập công ty của riêng mình hay quyết định làm việc cho một công ty. Chọn xem bạn có muốn có con hay không. Chọn đi du lịch khắp thế giới hoặc sống cả đời trong một thành phố. Chọn đến phòng tập thể dục năm lần một tuần hoặc ngồi trên đi văng mỗi tối. Bất kể bạn làm gì, ai đó sẽ đánh giá bạn.
Vì lý do này hay lý do khác, ai đó vẫn sẽ tìm ra lý do để hướng sự hoài nghi, tiêu cực và sợ hãi của họ đối với bạn và cuộc sống của bạn, và bạn sẽ phải đối mặt với điều đó. Với suy nghĩ này, chúng ta hãy nói về sự phán xét và chỉ trích. Và để giải trí, tôi sẽ chia sẻ một số bình luận gay gắt nhất mà tôi đã nhận được trên các bài đăng của mình. Và quan trọng hơn là chiến lược tôi sử dụng để đối phó với nó. Đây là những gì tôi đã học được về cách đối phó với những người đánh giá bạn, công việc và mục tiêu của bạn.
Nhà phê bình lớn nhất trong cuộc sống của bạn
Thật dễ dàng khi phàn nàn về những kẻ chỉ trích bên ngoài, nhưng nhà phê bình lớn nhất trong đời của bạn lại thường sống trong chính tâm trí của bạn. Việc tìm được sự can đảm để vượt qua tổn thương và bất an của bản thân thường là thách thức lớn nhất mà bạn sẽ phải đối mặt trên con đường chinh phục những mục tiêu của mình.
Khi tôi bắt đầu hoạt động kinh doanh đầu tiên, không phải những lời chỉ trích của người ngoài khiến tôi chùn bước mà chính tâm trí tôi lo lắng rằng mọi người sẽ nghĩ tôi là kẻ thất bại do tôi đã bỏ qua cơ hội nhận một “công việc thực tế” để “mở trang web”. Tôi đã không kể cho hầu hết bạn bè về việc mình đang làm trong suốt gần một năm vì quá lo lắng những gì họ sẽ nghĩ về nó.
Khi tôi bắt đầu viết lách, không phải những bình luận gay gắt từ độc giả khiến tôi không muốn viết mà chính nỗi sợ trong tôi về suy nghĩ của họ nếu tôi viết về những khía cạnh mình quan tâm. Tôi đã viết ý tưởng của mình trong tài liệu cá nhân trong suốt một năm trời trước khi tìm được can đảm để bắt đầu chia sẻ những bài viết đó một cách công khai.
Đây chỉ là 2 ví dụ về các hình thức sợ hãi và sự chỉ trích từ nội tại nhiều lần ngăn cản chúng ta bắt đầu thực hiện mục tiêu của mình. Có thể mất cả đời để nhận ra rằng chỉ vì mọi người chỉ trích bạn không có nghĩa là họ thực sự quan tâm đến lựa chọn làm việc khác của bạn. Thông thường các nhà phê bình chỉ trích bạn và sống hạnh phúc mãi mãi. Và điều đó có nghĩa là bạn có thể bỏ qua chúng và tiếp tục làm công việc của mình.
Nhưng nói thì dễ hơn làm vì tất cả chúng ta đều thích được công nhận. Một số người muốn được công nhận hơn những người khác, nhưng mọi người đều muốn được tôn trọng và công nhận theo một cách nào đó. Tôi cũng chắc chắn. Mỗi khi tôi dám chia sẻ sự sáng tạo của mình với thế giới, tôi muốn biết bạn bè và gia đình tôi sẽ nghĩ gì và mọi người xung quanh sẽ nhìn nhận tôi như thế nào về sự lựa chọn này. Nó sẽ giúp danh tiếng của tôi? Nó sẽ hủy hoại danh tiếng của tôi? Tôi có nên lo lắng về danh tiếng của mình không? Đặc biệt là trong sự nghiệp viết lách của tôi, những câu hỏi này đã thúc đẩy những cuộc đấu tranh nội tâm của tôi. Một mặt, tôi biết mình tin tưởng vào bản thân và muốn cống hiến điều gì đó cho thế giới xung quanh. Nhưng mặt khác, tôi sợ mọi người sẽ không chấp nhận công việc của tôi và chỉ trích nó khi tôi chia sẻ điều gì đó mà tôi quan tâm hoặc tin tưởng. Trước đây tôi đã viết về thách thức đối mặt với các vấn đề: từ giờ trở đi”.
Cuối cùng, tôi quyết định rằng cống hiến điều gì đó cho thế giới quan trọng hơn là bảo vệ bản thân khỏi những lời chỉ trích.
Sự thật về lời phê bình
Sự thật là lời phê bình hầu như lúc nào cũng ở trong tâm trí bạn.
Sau đây là ví dụ từ kinh nghiệm của tôi…
Hơn 1,2 triệu người đã đọc các bài báo của tôi trong 9 tháng qua (bao gồm hơn 250.000 độc giả trên trang web của tôi và hơn 1 triệu độc giả trên các trang web khác nơi tôi đăng bài viết của mình). Khoảng 98% trong số họ là những người đã đọc một số bài viết và đã phục hồi cuộc sống của họ. Khoảng 2% là những người đọc bài báo và quyết định tham gia trang báo miễn phí của tôi và trở thành một phần của một cộng đồng nhỏ. (Cảm ơn! Rất vui vì bạn đã ở đây!) Và khoảng 0,000008% số người đã chọn gửi một bình luận hoặc email cực kỳ cay độc.
Ngay cả khi hầu hết độc giả có quan điểm tích cực hoặc trung lập về tác phẩm của tôi, các nhà phê bình vẫn có nhiều ảnh hưởng và sự rõ ràng. Trên thực tế, xu hướng tự nhiên của hầu hết mọi người là chú ý đến những lời chỉ trích tiêu cực. Theo Roy Baumeister và các nhà nghiên cứu của Đại học Bang Florida, chúng ta thường ghi nhớ những cảm xúc tiêu cực sâu hơn và rõ ràng hơn.
Trong một nghiên cứu có tiêu đề “Cái xấu mạnh hơn cái tốt,” Baumeister tóm tắt nghiên cứu học thuật cho thấy chúng ta có xu hướng ghi nhớ nhiều lời chỉ trích tiêu cực hơn là lời khen ngợi. Baumeister phát hiện ra rằng ngay cả những người hạnh phúc cũng thường nhớ nhiều sự kiện bất hạnh hơn những sự kiện vui vẻ. Trên thực tế, Baumeister và nhóm của ông đã kết luận rằng phải mất khoảng năm sự kiện vui vẻ để bộ não bù đắp cho một sự kiện không may. Chúng ta sẽ nói về các chiến lược giúp bạn vượt qua điều này sau. Nhưng trước tiên, tôi muốn chia sẻ một số lời chỉ trích mà tôi đã nhận được gần đây.
Hãy rót cho tôi một ly rượu giải sầu
Hàng tháng, tôi thường nhận được bình luận từ một người nào đó than phiền rằng những bài viết của tôi hoàn toàn nhảm nhí. Ví dụ, một độc giả gần đây đã để lại bình luận, “Đáng lẽ tôi nên biết là đọc cái này chỉ tổ phí thời gian.”
Một độc giả khác hùng hồn viết, “Điều thú vị ở đây là tác giả này tin chắc có hàng triệu kẻ dở hơi trên thế giới đang tin vào bài viết vớ vẩn của hắn.” Ít nhất thì những người như thế đã bình luận trực tiếp trên bài viết. E-mail chỉ trích thậm chí còn thú vị hơn khi người ta bắt đầu hoàn toàn lờ đi toàn bộ thành quả của bạn và thay vào đó, đưa ra lời công kích cá nhân.
Đầu tháng này, ai đó đã nói rằng rõ ràng tôi là “một người ngồi không một chỗ. À, nên cũng không có trách nhiệm gì…”
Một quý ông tử tế khác lại thẳng thắn nói ngay, “Tên tác giả này là một kẻ dở hơi.”
Tất cả những lời chỉ trích gay gắt này đều hướng về một người viết về cách xây dựng thói quen hữu ích hơn, sống lành mạnh và khám phá một cuộc đời phiêu lưu đầy thú vị. Bạn có tưởng tượng được việc viết về những chủ đề gây tranh cãi như chính trị hay tôn giáo sẽ như thế nào không? Và điều này dẫn tôi đến kết luận rằng bất kể bạn làm gì, sẽ luôn có người “tìm lỗi”. Vậy làm thế nào chúng ta có thể vượt qua điều này và tiến về phía trước bằng mọi giá? Đây là một cách tiếp cận có thể giúp …
Tập trung vào con đường chứ không phải bức tường
Mario Andretti được nhiều chuyên gia đua xe coi là tay đua thành công và linh hoạt nhất mọi thời đại. Trong sự nghiệp của mình, Andretti đã giành được giải Indianapolis 500, Daytona 500, Giải vô địch thế giới Công thức 1 và Leo đồi quốc tế Pike Peak. Anh ấy là một trong hai tay đua duy nhất trong lịch sử vô địch Công thức 1, IndyCar, Giải vô địch xe thể thao thế giới và NASCAR.
Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí SUCCESS, Andretti đã được hỏi bí mật lớn nhất dẫn đến thành công trong cuộc đua của anh ấy. “Đừng nhìn vào tường. Xe của bạn đi theo hướng mà mắt bạn đang nhìn.”
Khi các tay đua trẻ bắt đầu đua, đây là một trong những bài học quan trọng nhất mà họ học được. Khi lái xe với tốc độ 321 km/h, bạn cần tập trung vào con đường phía trước. Nếu bạn nhìn vào một bức tường, cuối cùng bạn sẽ đụng phải nó. Điều tương tự cũng áp dụng cho cuộc sống, công việc và đối phó với các nhà phê bình của bạn.
Sự chỉ trích và từ chối từ những người khác giống như một bức tường. Nếu tập trung vào nó thì bạn sẽ lao đầu vào nó. Bạn sẽ mắc kẹt trong mớ cảm xúc, giận dữ và nghi ngờ bản thân. Tâm trí bạn sẽ đi về nơi mà bạn hướng sự tập trung vào. Sự chỉ trích và tiêu cực không ngăn bạn đến đích, nhưng chắc chắn có thể khiến bạn xao nhãng khỏi nó. Tuy nhiên, nếu tập trung vào con đường trước mặt và tiến lên thì bạn sẽ có thể tăng tốc vượt qua những bức tường và chướng ngại vật gần đó một cách an toàn.
Đây là cách tiếp cận mà tôi muốn thực hiện với những lời chỉ trích. Khi ai đó nói điều gì đó tiêu cực, hãy coi đó là tín hiệu để quay lại làm việc và tập trung hơn vào con đường phía trước. Một số người quyết định xoay chuyển tình thế có lợi cho mình và làm hỏng việc của người khác. Cuộc sống của bạn quá ngắn để làm hài lòng những người này. Tập trung vào con đường, không phải bức tường.
Cách phản ứng với những kẻ thích trỉ trích
Hầu hết mọi người cần tình yêu và sự chấp nhận nhiều hơn cần lời khuyên. – Bob Goff
Trong những trường hợp hiếm hoi, bạn có thể muốn trả lời những người chỉ trích cách hành động của bạn. Nếu vậy, vui lòng cung cấp một ví dụ điển hình về cách Gary Vaynerchuk đã giúp giải quyết vấn đề này. Khi xuất bản cuốn sách bán chạy nhất của mình, Crush It, Vaynerchuk đã nhận được hàng chục đánh giá một và hai sao trên Amazon. Những người đánh giá tiêu cực tuyên bố cuốn sách là “tồi tệ” và gọi nó là “ảo tưởng tào lao”.
Và đây là những suy nghĩ của chúng tôi về những người bán hàng tốt nhất!
Thay vì tranh cãi hay đính chính công việc của mình, Gary quyết định đáp lại nhiều bình luận gay gắt bằng một lời xin lỗi chân thành. Ví dụ: một độc giả tên Frank đã để lại đánh giá sách một sao với nhận xét “Cuốn sách này được xuất bản như thế nào?”
Vaynerchuk phản hồi rằng…
Frank, tôi rất lấy làm tiếc vì không đạt được kỳ vọng của anh, tôi hi vọng sẽ được gặp anh và dành 15 phút để xin lỗi và trả lời bất kỳ câu hỏi nào mà anh thắc mắc, tôi đoán là tôi cần giải thích chi tiết hơn cho anh về quyển sách, tôi thành thật xin lỗi.
Mặc dù cách viết khá đơn giản nhưng Vaynerchuk cuối cùng cũng nhận được số điện thoại của Frank và gọi cho anh ấy để nói chuyện. Sau buổi đối thoại, Frank viết tiếp một lời bình luận khác trên phần bình luận lúc trước của anh, “Nếu Amazon có hệ thống xếp hạng con người thì tôi đã cho Gary 5 sao rồi. Không ai có thể không cảm thấy ấn tượng về một người phản hồi bạn nhanh chóng và giải quyết những lời chỉ trích một cách ân cần như thế cả.”
Nếu bạn định phản ứng lại những người chỉ trích bạn, vậy nghệ thuật phản hồi trên chính là mục tiêu mà bạn nên phấn đấu nhắm tới. Thay vì đáp trả những kẻ chỉ trích bạn bằng cách xúc phạm, đả kích, hãy khiến họ “hồi tâm chuyển ý” bằng sự chân thành. Hầu hết mọi người đều không muốn bị thuyết phục rằng thành quả của bạn thật tuyệt vời, họ chỉ muốn biết bạn có quan tâm đến họ.
Việc nên làm kể từ bây giờ
Trước đây, tôi đã nói điều này rất nhiều lần, nhưng vẫn phải tiếp tục lặp lại: Tôi chẳng khám phá ra điều gì mới mẻ cả, tôi không phải là chuyên gia và tôi không có câu trả lời cho mọi câu hỏi. Tôi vẫn còn phải học cách đương đầu với những lời chỉ trích như bao người khác.
Nhưng theo kinh nghiệm của tôi, đây là những gì tôi có thể tóm tắt về cách đương đầu với những kẻ thích “ném đá”:
Đầu tiên và quan trọng nhất, đừng làm một người thích chỉ trích. Đừng làm một người phá hoại nỗ lực của người khác. Thế giới này ngày càng cần những người biết cống hiến tài năng cũng như chia sẻ thành quả công việc và ý tưởng. Lấy can đảm làm việc đó không phải chuyện dễ dàng. Hãy ủng hộ những người dám thể hiện lòng can đảm này.
Nếu gặp phải những lời chỉ trích thì đừng để bức tường ngăn bạn nhìn thấy đường đi. Hãy tập trung vào con đường trước mặt. Một cách nói khác mà tôi thường nghe gần đây là, “Hãy mặc kệ những kẻ hay chế giễu. Họ thường là những kẻ tầm thường.”
Nếu chọn phản ứng lại những người chỉ trích mình thì hãy làm họ ngạc nhiên bằng sự tử tế của bạn. Bạn thậm chí còn có thể có thêm người hâm mộ trong lúc chinh phục những người không thích mình đấy.
Cuối cùng, và cũng là quan trọng nhất, hãy chọn những việc mà bản thân bạn cảm thấy đúng đắn. Dù lựa chọn của bạn là gì đi nữa thì người ta vẫn sẽ đánh giá bạn thôi.
Tác giả: James Clear
